Windows ді? негізгі объектілеріне не жатады

І нұсқа

1.     Windows – дің негізгі 
объектілеріне не жатады?

А) Бас меню, Басқару тақтасы, Менің компьютерім, Себет;  Б)
Қапшықтар, программалар, құжаттар, таңбашалар; В) Қапшықтар, Себет, Басқару
тақтасы, программалар

 2.      Windows – дің арнайы
объектілеріне не жатады?

А) Бас меню, Басқару тақтасы, Менің компьютерім, Себет; Б) Қапшықтар,
программалар, құжаттар, таңбашалар; В) Қапшықтар, Себет, Басқару тақтасы, программалар

3.     Иерархия дегеніміз не?

А) Аты бар бірқатар байттар тізбегі; Б) Компьютерде белгілі
тәртіппен орналасатын қапшықтар; В)Программаны өңдейтін объект

 4. Файл.txt кеңейтілуімен сақталған ол…

А. Мәтіндік  файл; Б. Командалық файл; 

В. Блокнот қолданбасының құжаты;

 5. Файл.bmp кеңейтілуімен сақталған ол…

А. Paint графикалық қолданбасының суреті

Б. Командалық файл;

В. Блокнот қолданбасының құжаты;

6.Жаңапапка  құру  үшін  төмендегі  қай 
команданы  орындаймыз?

А.Файл-Құру
–Папка; Б.Файл-құру-Таңбаша  және  папка; В.Файл- Ашу-Қапшық

 7.     Нақты бір файлды көрсететін арнайы
белгішелер

А) қапшықтар; Б) таңбашалар; В) жарлықтар

8.     Алмасу буфері дегеніміз не?

А) басқа қапшыққа көшіру немесе орын ауыстыру; Б) жылжытылатын немесе
көшірілетін ақпараттарды уақытша сақтауға арналған жадтың арнайы бөлігі; В) объектілерді
жылжытуда апарып қою әдісі

9.     Қандай пернелердің көмегімен
объектілерді көшіруге болады?

 А) Ctrl+X; Б) Ctrl+C; ) Ctrl +V

10.  Қандай пернелердің көмегімен объектілерді қажетті
орынға кірістіруге болады?

 А) Ctrl+X;  Б) Ctrl+C; В) Ctrl +V

 11. Қандай пернелердің көмегімен объектілерді қиып
алуға болады?

 А) Ctrl+X;  Б) Ctrl+C;  В) Ctrl +V

 12. Объектінің атын өзгерту үшін қандай команданы
таңдау қажет?

А) Переместить;Б) Переименовать;

В) Копировать

13. Жылжыту немесе көшіру операцияларын орындатпауға болатын
команда

А) Правка; Б) Отменить ; В) Востановить

 14. Қапшық терезесі менюіндегі объектіні жою үшін
қандай команда орындау қажет?

А) Файл —- Отправить;Б) Файл —- Изменить

В) Файл  —-Удалить

15. Корзинадағы  өшірілген  құжатты қалпына 
келтіру үшін…

 А.Файл-қалпына келтіру;  Б.Файлды  тек жоюға 
ғана  болады; В.Файл-Ашу-Қалпына келтіру;

16. Файлды дискетке көшіру үшін, көшірілетін файлды (буманы)
белгілеп алып…

А) Файл – Жіберу – Диск 3.5 (А) командасын
орындау     ; Б) Delete пернесін басу; В) Жанама
менюді шақырып, оның Өшіру командасын орындау

 17. Дискетті пішімдеу үшін менің компьютерім бумасын
ашып…

 А) Windows бумасының ішіндегі Format командасын орындау; Б)  А:
дискісін белгісінде жанама менюді шақырып, оның Форматтау командасын
орындау

 В)  А: дискісінің белгішесінде тышқанды екі рет шерту

 18. Пішімдеу кезінде дискінің бұзылған секторлары бар –жоғын
тексеру әдісі

А) Тез пішімдеу; Б) Толық пішімдеу; В) Жай пішімдеу

 19. Пішімдеу кезінде  дискідегінің барлығын өшіру
әдісі

А) Тез пішімдеу; Б) Толық пішімдеу; В) Жай пішімдеу

20.Корзинадағының барлығын бірден жою үшін ….

А) Del пернесін басу; Б) Корзинаны ашып, Файл — Очистить корзину командасын орындау; В) Дұрыс жауабы
жоқ

21. Paint графикалық редакторын қалай іске қосамыз?

А) Қосу-Программалар-Стандартты-Paint; Б)
 Қосу-Программалар-Paint;

 В)Қосу-Программалар-Стандартты-Ойындар-Paint; 

22. Фонның түсін таңдау үшін

А) Қажетті түске тышқанның сол батырмасын басамыз;Б) Қосу-Программалар-Стандартты-Ойындар;
В)
Қажетті түске тышқанның оң батырмасын басамыз;

23. Paint графикалық редакторында ақырғы қанша әрекетті орындауға
болады?

      А) 2;  Б) 3;  В).4;  

24. Суретті салу мен оны редакторлеу құралы қанша?

     А) 8  Б) 15  
В)
16

25.Қарындаш құралының қызметі қандай?

А) Бұл тұйық контурдың ішін кескін немесе фон түсімен бояйды

Б) ерікті сызықтарды салуға арналған

В) Кез келген сызықты әр түрлі қалыңдықта салуға арналған

ІІ нұсқа

1.     Блокнот программасын іске қосу
үшін қандай әрекеттер орындау керек?

А) Пуск – Все программы —- Блокнот; Б) Пуск—- Все
программы — Стандартные —- Блокнот, В) Пуск — Блокнот 

2.     Блокнот қолданбасында терілген
мәтінді сақтау үшін …

А) Файл — Открыть; Б) Файл —- Сохранить как; В) Файл — Создать

 3.     Файл —- Открыть
командасын орындап, ……….

А) Терліген мәтінді сақтауға болады; Б) құрылған құжатты
ашуға болады; В) қаріптің өлшемін өзгертуге болады

 4.     Калькуляторды іске қосу үшін
қандай әрекеттер тізбегін орындайды?

А) Пуск – Все программы —- Калькулятор

Б) Пуск—- Все программы — Стандартные —- Калькулятор; В) Пуск —
Калькулятор

5.            –  
батырмасының қызметі

А) индикация өрісінде жарықтанған санды өшіреді; Б) соңғы
ендірілген цифрды өшіреді

В) барлық ендірілген ақпараттарды өшіреді

 6.           –
батырмасының қызметі

 А) индикация өрісінде жарықтанған санды өшіреді; Б) соңғы
ендірілген цифрды өшіреді

В) барлық ендірілген ақпараттарды өшіреді

7.                         –
батырмасының қызметі

А) енгізілген мәндерді бөледі; Б) квадрат түбірді
есептейді; В) экрандағы санның кері мәнін есептейді

 8.     Правка — Копировать
командасын орындап ……..

А) санды алмасу буферінен индикаторға шығаруға болады; Б) берілген
сандарды алмасу буферіне орналастырады; В) меңзерді құжаттың қажетті жеріне
орналастырады

 9.     Инженерлік калькуляторды
шақыру үшін …

А) Пуск – Все программы —- Калькулятор—-Вид —-Инженерный; Б) Пуск—- Все
программы — Стандартные —- Калькулятор—Вид—Инженерный; В) Пуск —
Калькулятор — Вид —Инженерный

10.                    –
батырмасының қызметі

А) Статистика терезесіндегі сандардың қосындысын есептейді; Б) Статистика
терезесін ашады; В) Сандардың орташа мәнін есептейді

 11. Лазерлік ойнатқыш программасын іске қосу үшін
қандай әрекеттер орындау қажет?

А) Пуск – Все программы —- Мультимедиа— Лазерный проигрыватель; Б) Пуск—- Все
программы — Стандартные —- Мультимедиа — Лазерный проигрыватель

В) Пуск — Лазерный проигрыватель

12. Кішігірім дыбыстық файлдарды дискіге жазуға мүмкіндік
беретін программа

А) Мультимедиа; Б) Фонограф; В) Проигрыватель 

13. Фонограф программасын іске қосу үшін….

А) Пуск – Все программы —- Мультимедиа— Фонограф; Б) Пуск—- Все
программы — Стандартные —- Мультимедиа — Фонограф

В) Пуск — Фонограф

 14. Фонограф программасында жазудың максималды ұзақтығы

А) 120секунд; Б) 80 секунд; В) 60 секунд

15. Жазылғанды тыңдау үшін …..

А) Запись батырмасын шерту; Б) Переход в начало батырмасын шерту; В) Стоп
батырмасын шерту

16. Фонограф программасы өз файлдарына қандай кеңейтілуін
меншіктейді?

А) wav Б) mp3   B) mid 

17. Әмбебап ойнатқышты іске қосу үшін …

А) Пуск – Все программы —- Мультимедиа— Универсальный
проигрыватель; Б) Пуск—- Все программы — Стандартные —- Мультимедиа —
Универсальный проигрыватель; В) Пуск — Универсальный проигрыватель

18. Программаларды орнату файлдары

А) Setup.exe   және Install.exe; Б) Ok және Cancel; В)  Дұрыс жауабы жоқ

 19.                     –
батырмасының қызметі

А) Тоқтату (Стоп) Б) Алға айналдыру В) Ойнату

20.                     –
батырмасының қызметі

А) Тоқтату (Стоп) Б) Жазу (Запись)

В) Ойнату

21.     Әр түрлі ресурстарды бірігіп
пайдалану үшін бір –бірімен жалғастырылған компьютерлер тобы

А) Жалпы желі; Б) Компьютерлік желі; В) Жергілікті желі

22.     Компьютерлік сынып басқа мектептің
компьютерлік сыныбымен байланысқан болса, онда желіге қосылған барлық
компьютерлерді көру үшін қандай белгішені пайдалану керек?

А) Сетевое окружение Б) Мой компьютер

В) Вся сеть

23.     Шағын жергілікті желілерде қандай
деңгейде қатынау қолданылады?

А) Қор деңгейі Б) Пйдаланушы деңгейі

В) Диск деңгейінде 

24.     Желілік принтерге қосылу үшін….

А) Пуск –Настройка-Принтеры-Установка принтера – шебер нұсқауын
орындау; Б) Пуск — Настройка—-Принтеры; В) Пуск—
Настройка——Усттановка принтера

25.     Жалпы желіге қашықтықтағы
компьютерлер немесе жергілікті желілер біріктірілсе онда мұндай құрылымды қалай
атайды?

А) Жергілікті желі; Б) Жалпы желі

В) Территориялық желі

ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС № 1

Тақырыбы: «Windows операциялық жүйесі. Негізгі объектілер. Сілтеуіш (Проводник) программасы »

Мақсаты: Операциялық жүйе, Windows операциялық жүйесі және оның негізгі объектілері (бума, файл) ұғымдарымен танысу, бумамен, файлдармен , «Сілтеуіш» программасымен жұмыс жасап үйрену.

Негізгі ұғымдар:

Операциялық жүйе қолданушымен сұхбат ұйымдастыруды, компьютердің аппараттық және программалық ресурстарын басқаруды және олардың өзара үйлесімді жұмыс жасауын қамтамасыз ететін програмалар жиынтығы.

Windows – IBM PC платформалы компьютерлерге арналған алғашқы графикалық операциялық жүйелердің бірі. Мұндағы ең қарапайым және негізгі басқару құрылғылары болып тышқан және пернелік тақта есептеледі. Windows жүйесінің көмегімен компьютерді басқара отырып, шағын локальдық желінің қызметін ұйымдастыруға болады және мұнда Интернет желісімен кіріктірілу мүмкіндігі де қарастырылған.

Файл деп логикалық байланысқа ие сыртқы жадының мәліметтер немесе программалар жиынтығы орналасқан , өз алдына дербес аты бар атаулы бөлігін айтады. Құрылған файлға ат беріледі және ол файлдық жүйеге тіркеледі. Файлдың аты екі бөліктен тұрады: файлдың атауы және файлдың кеңеймесі (типі), олар бір-бірінен нүкте арқылы ажыратылады.

Бума (папка, каталог) – бір дискіде орналасқан, белгілі бір қажеттілік бойынша бір топқа біріктірілген файлдар жиынтығын атау үшін қолданылатын Windows жүйесінің негізгі объектілерінің бірі. Мұндай қызмет атқаратын объектіні MS DOS жүйесінде каталог деп атаса, қазіргі Windows жүйесінде бума деп атайды. Бумада тағы да басқа бумалар , файлдар орналасуы мүмкін. Бумалардың қызметі- есте сақтау құрылғыларында сақталатын өте көп файлдардың арасынан қажет файлды тез іздеп тауып алу үшін, оларды белгілі бір ретпен бағынышты немесе сатылы иерархиялық құрылымда орналастыру.

Жарлық (Ярлык)- нақты бір объектіге апаратын жол (маршрут, путь) сақталатын, бір килобайт көлеміндегі шағын файл. Жарлықтар да қажет объектілерді жылдам тауып алу үшін қолданылады.

Windows операциялық жүйесі графикалық жүйе болғандықтан мұнда негізгі объектілерді, яғни бума мен файлды белгілеу үшін арнаулы белгі- таңбалар (значки) қолданылады. Файлдардың әрбір типіне сәйкес белгілері болады, сондай-ақ жарлықтардың да өзіне тән бағыттауышы (стрелкасы) бар белгісі болады.

Windows операциялық жүйесіндегі графикалық интерфейстің негізі – бұл жақсы ойлап табылған және өте тиімді жұмыс жасауға мүмкіндік беретін терезелер жүйесі. Терезені операциялық жүйедегі жұмысты басқару элементі деп те , объектілердің жұмыс аумағы деп те қарастыруға болады. Windows операциялық жүйесінде терезенің: қосымша терезесі, құжат терезесі, сұхбат терезесі, белгі (значок) -терезе және т. б. түрлері кездеседі.

Жұмыс үстелі (Рабочий стол) – Windows операциялық жүйесінің бумалары мен файлдары, жарлықтары және тағы да басқа жүйені басқару элементтері орналасатын жоғары деңгейдегі объектісі (немесе бума). Windows операциялық жүйесі іске қосылғанда бірден жұмыс үстелінің терезесі ашылады.

Тапсырмалар панелі (Панель задач) – жұмыс үстелінде орналасқан және қолданушының жасап жатырған тапсырмаларын уақытша қоя тұруына арналған Windows операциялық жүйесінің негізгі басқару элементтерінің бірі.

Файлдық жүйе – дискідегі файлдардың орналасуына және олармен жұмыс жасауды басқаруға жауап беретін операциялық жүйенің құрамды бір бөлігі.

Файлдық жүйеде жасалатын әрекеттер:

• файлдық жүйе бойынша іздеу

• қосымшаларды іске қосу және құжаттарды ашу

• бумалар құру

• бумалар мен файлдарды көшіру

• бумалар мен файлдардың орынын ауыстыру

• бумалар мен файлдарды өшіру

• бумалар мен файлдардың атын өзгерту

• жарлықтар құру

• Сілтеуіш (Проводник)— файлдық жүйеден кез-келген объектіні іздеуге және олармен басқа да әрекеттерді орындауға арналған операциялық жүйенің қызметші программасы .

• Алмасу буфері (Clipboard) — операциялық жүйе жұмысы кезінде қосымшалар мен құжаттар арасындағы мәлімет алмастыруды қамтамасыз етуге арналған жедел жадының арнаулы бөлігі.

• Стандарт қосымшаларға Windows операциялық жүйесінің құрамындағы, қолданушыға ең қажет, қарапайым қызмет түрлерін (қарапайым мәтіндік құжат даярлау, суреттер салу, сақтау, баспаға шығару, математикалық қарапайым есептеулер жүргізу және т.б.) көрсететін келесі қосымшалар немесе программалар жатады:

1. Мәтіндік редактор WordPad

2.   Блокнот

3.   Графиктік редактор Paint

1. Тышқан құрылғысымен жасалатын әрекеттер:

• шерту

• екі рет шерту

• оң жақ батырмасына шерту

• жылжыту немесе тасымалдау (перетаскивание)

• созу немесе ұзарту (протягивание)

• Жаттығу жұмыстары:

• 1-жаттығу. Жұмыс үстелін баптау.

• 1. Жұмыс үстелінің параметрлерін өзгертіңіз. (фон, заставка, безендіру).

• 2. Пуск — Программы — Стандартные әрекеттерін пайдаланып кез-келген екі стандарт қосымшаны іске қосыңыз. Екі қосымшаның да терезесін экранның көлеміндей қылып ұлғайтып көріңіз, бастапқы қалпына келтіріңіз, каскад түрінде, солға, оңға, жоғары, төмен орналастырыңыз.

• 3. Бір терезені жабыңыз, ал екінші терезенің өлшемдерін тышқанның көмегімен өзгертіңіз.

• 4. Қосымша терезесін жабыңыз.

• 5. Дискіде орналасқан қосымшалардың бірін іске қосыңыз. Осы қосымша үшін жарлық құрыңыз және оны жұмыс үстеліне орналастырыңыз. Құрған жарлығыңызды пайдаланып қосымшаны іске қосыңыз.

• 6.Қосымшаны немесе программаны Программы мәзіріне (менюіне) орналастырыңыз. Осы мәзірді пайдаланып қосымшаны іске қосыңыз.Қосымшаны жабыңыз.

• 7 Windows-дың анықтамалық жүйесінен мына үш терминді: мультимедиа, настройка Главного меню, ярлык тауып алыңыз да, олардың анықтамаларын ретімен Блокнот стандарт қосымшасын пайдалана отырып Справка.txt файлына көшіріңіз.

• 2 – жаттығу. Сілтеуіш программасымен жұмыс жасау.

• 1. Сілтеуіш қосымшасын немесе программасын іске қосыңыз.

• 2. Сілтеуіш қосымшасының терезесіндегі мәзірдің командаларымен танысыңыз.

• 3. Сілтеуіш қосымшасының терезесіндегі панельдердің көмегімен дискілердің мазмұнын қараңыз, қасиеттерімен танысыңыз .

• 4. Ағымдағы жұмысшы дискінің түпкі каталогында бума құрыңыз, оған ат ретінде өз фамилияңызды беріңіз.

• 5. Құрған бумаңыздың көшірмесін Жұмыс үстеліне бірнеше тәсілді пайдаланып орналастырып көріңіз.

• 6. Справка.txt құжатыңызды түпкі каталогтағы өз бумаңызға көшіріңіз.

• 7. Жұмыс үстеліндегі бумаңыздың атын өзгертіңіз.

• 8. Жұмыс үстеліндегі аты өзгертілген буманы диск түпкі каталогына апарып орналастырыңыз.

• 9. Справка.txt құжатты аты өзгерген бумаға көшіріңіз.

• 10. Аты өзгерген буманы жойыңыз.

• 11. Дискі түпкі каталогындағы doc. (*.doc) кеңеймелі файлдарды іздеңіз.

• Өздік жұмыс тапсырмалары:

• (Тапсырманы орындауға қажетті мәліметтер нұсқалар бойынша төменде берілген

• 1-кестедан алынады)

1. С дискісінде өз нұсқаңызға сәйкес файлдық құрылым жасаңыз /Кестедегі 1- тапсырма/.

2. Справка.txt файлын кестедегі өз нұсқаңыздағы құрылымға сәйкес орналастырыңыз /2-тапсырма/.

3. Справка.txt файлын сәйкес бумаға көшіріңіз және атын өзгертіңіз /3-тапсырма/.

4. Зертханалық жұмыс тақырыбын, бумалармен, файлдармен жасалған жұмыстардың алгоритмін, жиі қолданылатын амалдарға сәйкес Windows жүйесіндегі жедел пернелер комбинацияларын дәптерге жазыңыз .

• 1-кесте

  Нұсқа №	1- тапсырма	2— тапсырма	3- тапсырма
  1		С:\Работа_2\Р2\Справка.txt	Р1 бумасына аты Термины.txt
  2		С:\Работа_1\Р2\Справка.txt	Р21 бумасына аты Сведения.txt
  3		С:\Работа_2\Р21\Справка.txt	Р1 бумасына аты Понятия.txt
  4		С:\Работа_1\ Справка.txt	Р2 бумасына аты Сводка.txt
  5 Р21 Справка.txt Р2 Р1 Работа_2 Работа_1 С:\		С:\Работа_1\Р2\Справка.txt	Работа2 бумасына аты Список.txt

• Бақылау сұрақтары: 1) ДЭЕМ үшін операциялық жүйенің қандай қызмет атқарады? Компьютердің жұмысын толық басқаратын программа.

• 2) Windows операциялық жүйесіндегі негізгі объектілер қалай аталады? Жұмыс столы, белгі (ярлык), файл, папка (бума), Бастау менюі, тышқан көрсеткіші.

• 3) Объектілермен жұмыс істеудің негізгі ережелерін көрсетіңіз. Белгілеу, бір рет шерту, екі рет шерту, орнын ауыстыру, көшіру, жылжыту

• 3) Терезелердің түрлерін атаңыз. Тереземен жұмыс істеу ережелері қандай? Терезені үлкейту, кішірейту, қалпына келтіру, жабу.

• 4) Сілтеуіш (Проводник) қосымшасы не үшін қолданылады? Ақпарат сақтаушы құрылғыларда (диск, флэшка) папка құрылымын бейнелеп, оларды басқару үшін қажет.

• 5) Қолданбалы стандарт қосымшаларды (программаларды) атаңыз. WordPad, Paint, Калькулятор, Командалар қатары, Блокнот

4

  Windows-тың негізгі обьектілері

Сабақтың тақырыбы:

Сабақтың мақсаты:

 Білімділік: Оқушыларды Windows –тің негізгі обьектілерімен, басқару элементтерімен таныстыру және Windows-та жұмыс жасау технологиясын меңгерту

Тәрбиелік: Оқушыларды жан – жақты болуға, өз бетімен жұмыс жасауға, сауаттылыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Дамытушылық: Windows-та жұмыс жасау дағдысын жетілдіре отырып, оқушылардың информатика пәнінен алған білімдерін толықтыру, ой -өрістерін дамыту, өзіндік іс әрекетін, шығармашылығын, пәнге деген қызуғышылығын арттыру

Сабақтың жүрісі:

І Ұйымдастыру:

а) Оқушыларды сабаққа бейімдеу, бағалау парағын тарату

ә) Оқушыларға сұрақтар қою арқылы үй тапсырмасын тексеру.

1.Операциялық жүйе дегеніміз не?

1. Біз қандай операциялық жүйемен жұмыс жасаймыз?

3.Компакт-дискілер деген не?

4.Сканер дегеніміз қандай құрылғы?

1. Принтердің неше түрі бар, қандай?

6.Компьютердің “қайта жүктеу” батырмасын басқанда қандай әрекет орындалады?

7.Компьютердің “күту режимі” батырмасын басқанда қандай әрекет орындалады?

ІІ Негізгі бөлім:

а) Жаңа материалды түсіндіру

Windows- графикалық операциялық жүйе. Оның негізгі обьектілері терезелер мен белгішелер түрінде бейнеленеді. Компьютер іске қосылған соң, ең алғаш ашылған бет бейне- жұмыс үстелі деп аталады. Жұмыс үстелінде Windows-тың обьектілері мен басқару элементтері орналасқан. Обьект- ол Windows-тың жұмыс жасайтын белгішелері. Әр обьектінің өзіне тән қасиеттері болады.Оларды бір-бірінен осы қасиеттері арқылы ажыратады.Windows-тың обьектілеріне қапшықтар, файлдар, терезелер, белгішелер мен тышқан нұсқағышы жатады.

б) Жұмыс дәптері

1-тапсырма

… – компьютер іске қосылған кезде ең алғаш ашылатын бет-бейне.

2-тапсырма

… – бұл графикалық операциялық жүйе, оның негізгі обьектілері терезелер мен белгішелер

3-тапсырма

… – “Windows” сөзінің мағынасы

4-тапсырма

… – интернет беттерін қарап шығуға арналған бағдарламаларды қамтиды.

5-тапсырма

… – жойылған обьектелер орналасады

6-тапсырма

… батырмасы – бас мәзірді шақырады

7-тапсырма

… – өзімізге қажетті құжаттарды салып, сақтап қоятын обьект атауы

в)  Электронды оқулықпен жұмыс (index.html)

«Windows –ті» меңгеру модулімен оқушыларды таныстыру, 1-8 дейінгі тапсырмаларды оқушылармен бірге орындау.

ІІІ Сабақты бекіту:

. Сөзжұмбақ шешу

Тігінен:

1.Компьютердің меңзерін басқаратын негізгі құрылғысы.

1. Компьютер іске қосылғаннан кейін ең бірінші ашылатын бет-бейне.
2. Мәтінді қағазға басып шығару құрылғысы.
3. Windows обьектілерінің жалпы атауы.
4. «Windows» сөзінің қазақша мағынасы.
5. Тышқанның сол жақ батырмасы қандай батырма?

ІҮ. Оқушыларды бағалау

Ү. Үйге тапсырма беру

Оқулықтағы 56- беттегі “Windows обьектілері” тақырыбын оқып дайындалу.

ҮІ. Сабақты аяқтау

№8 дәріс. WINDOWS ОБЪЕКТІЛЕРІ
7.1.Файлдар
7.2.Бумалар
7.3.Жарлықтар
7.4.Себет
7.1.ФАЙЛДАР
     Файл — бұл жеке аты бар байттар тізбегі. Файл бағдарлама немесе құжат
болуы мүмкін. Windows-те бағдарламаның басқаша атауы да  қолданылады —
қосымша.
  Құжат бағдарламаға бағынышты, ол бағдарламаны өңдеу үшін объекті немесе
бағдарлама өңделгендегі нәтиже ретінде қызмет етеді.
     Әрбір файлдың жеке аты болады. Файл аты екі бөліктен тұрады, оң жақ
және сол жақ және екі бөлік арасын нүкте бөліп тұрады. Оң жақ бөлігі үш
символдан  тұрады және оның типін анықтайды. Ал сол жақ бөлігінің ұзындығы
1-ден 255 символ аралығында бола алады және пайдаланушыға құжат
тағайындамасын анықтайды. Файл атында келесі символдарды пайдалануға
болмайды: \ ? : * » .
    Компьютер файлдың бағдарлама немесе құжат екенін оның типіне қарап
анықтайды. Егер файл типінде .exe  немесе .com тұрса, онда ол бағдарлама.
Ал қалған типті файлдарды компьютер құжат деп анықтайды. «Құжат» ретінде
анықталатын негізгі файлдардың кеңейтілуі:
.bmp   — Paint графикалық қосымшасының суреті.
.doc    — Word және WordPad мәтіндік редакторларының құжаты.
.txt     — Блокнот қосымшасының құжаты.
.wav  — Дыбыстық фонограф.
.avi    — Видео-клип.
.xls    — Excel кестелік процессорының құжаты.
.ppt   — PowerPoint қосымшасының презентациясы.

1-сурет. Менің құжаттарым бумасындағы файлдар.

7.2.БУМАЛАР

     Бумалар жүйелік және жұмыс бумалары болып екіге бөлінеді. Windows
жүйесінің объектілері жүйелік бумаларда сақталады. Жүйелік бумаларға
жасалған қандай да бір өзгертулер жүйенің дұрыс жұмыс істемеуіне немесе
тоқтап қалуына әкеліп соқтырады. Жүйелік бумаларға Windows және Program
Files,   сонымен бірге бағдарламалардың  өздері құратын бумалар жатады.
      Ал жұмыс бумаларына өзіңіз құрған немесе Windows-те сіз үшін құрылған
бумалар жатады, мысалы, Менің құжаттарым бумасы.
     Windows бумалар иерархиясының ең бастапқысы Жұмыс столы бумасы болып
табылады. Бұл бума барлық қалған бумалардың аналық бумасы болып табылады
және оның ерекше қасиеттері бар. Жұмыс столы барлық терезе астында
орналасады және барлық терезе белгіге айналғанда толық көрінеді.
     Жұмыс столы бумасына Менің компьютерім және Себет бумасы салынған.

1-сурет.

Өз кезегінде Менің компьютерім бумасының өзінде бірнеше бумалар: A:, C:,
D: дискілерінің белгілерінен және екі жүйелік бума Басқару панелі және
Принтерлер бар. Ал дискілерде басқа бумалар, файлдар, жарлықтар орналасады.
7.3. ЖАРЛЫҚТАР
     Жұмыс үстелінде объектілер белгілер түрінде берілген. Белгінің бір
түрі — жарлық. Олар сол бұрышында қара түсті көрсеткіш тілі бар белгі
түрінде бейнеленеді. Егер белгілер объектілердің өзін сипаттаса, жарлықтар
объект бейнесін сипаттайды. Жарлық қандай да бір объектіге сілтеме, осы
объектінің орнын көрсететін оның қайтарма  (қосымша) бейнесі. Жарлық
бағдарламаны немесе құжатты іске қосуды тездету қызметін атқарады. Объект
буманың бағыныштылық құрылым иерархиясының төменгі деңгейлерінде орналасса,
онда жоғары деңгейде орналасқан жарлықты қолданған тиімді. Жарлық көлемі 1
Кбайттық файлда сақталады.      

7.4.СЕБЕТ
     Windows-де өшірілген объектілер автоматты түрде ерекше бумаға —
Себетке орналасады.
         Себеттегі  объекті оны Себеттен  өшіргенге дейін немесе қайта
қалпына келтіргенге дейін сақталады.
      Себет  құрылымы үнсіз келісім бойынша  кесте түрінде шығады, ондағы
бағаналарда әр объектінің қай бумадан және қашан өшірілгендігі туралы
мәліметтер көрсетіледі.
     Себеттегі  объектілерді бастапқыда қай бумадан өшірілсе, сол  бумаға
қайта қалпына келтіруге немесе басқа бумаға орналастыруға болады.
     Дискеттен өшірілген объектілер Себетке орналаспай бірден жойылатынын
есте сақтау қажет.  Мұндай объектілерді өшіру барысында Windows өшіруді
растауды талап етеді.

Сурет1.  Объектілерді өшіру.

Бақылау сұрақтары:
1. Файл деген не?
2. Жарлық не үшін керек?
3. Жаңа бума құрудың бірнеше тәсілдерін ата?
4. Себеттің атқаратын қызметі?

№9 дәріс. АҚПАРАТТЫ ҚОРҒАУ
8.1 Вирусқа қарсы құралдар
8.2 Вирусқа қарсы бағдарламалар
3. DSAV антивирустық пакеті.

8.1 Вирусқа қарсы құралдар
 Компьютерлік вирустардың әртүрлі типтері бар: жүктелетін, файлдық,
макровирустар және желілік.
 Жүктелетін вирустар дискеттердің немесе винчестердің жүктеуші секторларын
зақымдайды.  Жүктелетін вирустармен зақымдалған жүйені қайта қосқанда
басқаруды операциялық жүйенің жүктеуші бағдарламалық кодына емес, вирус
кодына береді.
 Файлдық вирустар өзінің көбеюі үшін операциялық жүйенің файлдық жүйесін
пайдаланады. Файлдық вирустар әртүрлі форматтағы (EXE, COM, BAT, SYS және
т.б.) орындалушы файлдарды зақымдайды.
  Барлық жүктелетін және файлдық вирустар резидентті, яғни компьютердің
оперативті жадында орналасады және пайдаланушының жұмыс істеу процесінде
қауіпті жағдайлар (дискеттегі мәліметтерді өшіріп тастау, аттарын және
басқа да атрибуттарын өзгерту және т.б.) тудырады. Резиденттік вирустардан
емдеу қиын, зақымдалған файлдарды дискіден өшіргенмен олар компьютердің
оперативті жадында қалып қояды және  файлдарды қайта зақымдауы мүмкін.
    Макро-вирустар мәліметтерді өңдеуге  арналған жүйелерге (мәтіндік
редакторлар, электрондық кестелер және т.б.) орнатылған тілдерде жазылған
бағдарламалар болады.  Өзінің көбеюінде мұндай вирустар макро-тілдер
мүмкіндіктерін қолданады және олардың көмегімен … жалғасы

Ұқсас жұмыстар